Smart-telefonen
Avhengigheita av mobiltelefonen i den moderne verda — eit norsk perspektiv
Smarttelefonar har på kort tid blitt ein viktig del av kvardagen vår, både i Norge og elles i verda.
Annonse
Enkle, men avanserte
Dei siste tiåra har bruken av desse enkle, men avanserte dingsane auka dramatisk, og mange slit i dag med det som kan kallast ei avhengigheit av smarttelefonar. Kva fører dette til? Er det skilnader mellom byar og bygder i korleis folk nyttar telefonen? Og korleis ser situasjonen ut i Norge samanlikna med andre land?
Norge i verdssamanheng
I Norge har me eitt av dei høgaste nivåa på bruk av smarttelefon i verda. Ifølgje statistikk frå Statistisk sentralbyrå (SSB) nyttar over 95 prosent av nordmenn over 16 år smarttelefon dagleg, og mange av dei yngre brukarane rapporterer at dei er på telefonen fleire timar kvar dag. Dette er liknande tal me finn i land som USA og Sør-Korea, som også ligg høgt på lista over smarttelefon-bruk. Sjølv om teknologi har gitt oss mange nye moglegheiter, så kjem bruken av smarttelefonar også med utfordringar. Mange studiar viser til at ei overdriven bruk kan føra til stress, søvnproblem og konsentrasjonsvanskar.
Annonse
Skilnader mellom by og land
Det er interessant å sjå at det finst visse forskjellar i korleis folk brukar smarttelefonar i byar samanlikna med bygder. I urbane område er folk generelt meir tilknytt sosiale nettverk og brukar smarttelefonar meir til sosiale aktivitetar, medan i rurale område nyttar mange telefonen mest til praktiske formål som informasjon og navigering.
Ein rapport frå Telemarksforskning viser at unge i store byar i snitt brukar smarttelefonen fem-seks timar dagleg, medan ungdom i bygdekommunar brukar den litt mindre enn fire timar per dag.
Smarttelefonbruk i skular
I norske skular har Utdanningsdirektoratet tilrådd å fjerna mobiltelefonar frå klasseromma på både barneskular, ungdomsskular og vidaregåande skular. Dei oppmodar også til mobilfrie friminutt. Forsking viser at mobilbruk kan svekkja konsentrasjon, motivasjon og læringsresultat blant elevar. Nokre skular har alt innført strenge reglar for bruk av smarttelefonar.
Situasjonen i andre land
Annonse
Andre land har også utfordringar knytt til avhengigheit av smarttelefonen, men tiltak for å redusera bruken varierer. I Sør-Korea, for eksempel, har styresmaktene sett i gang offentlege kampanjar som oppfordrar til å leggja bort telefonen i visse periodar, som under familietid. I Kina finst det til og med rehabiliteringsleirar fot ungdom som slit med sterk avhengigheit av digitale verktøy, inkludert smarttelefonar. I Japan er det vanleg å sende tekstmeldingar sjølv om ein sit ved sida av kvarandre, fordi mange føler det er sosialt tryggare enn å snakka direkte. Eit forskingsprosjekt viste at mange amerikanarar har ei irrasjonell frykt for å gå tom for batteri, noko som har fått kallenamnet nomofobi (no mobile fobia). I nokre delar av India har bruken av smarttelefonar blitt så omfattande at bryllaupsinvitasjonar nå ofte inkluderer ei melding om å la mobiltelefonen vera heime.
Eit fantastisk hjelpemiddel med utfordringar
Smarttelefonen er eit fantastisk hjelpemiddel, men den kjem også med utfordringar. Med stadig meir tid på desse skjermane, må me alle læra og finna balansen. Kanskje ligg løysinga i å setja av tid til kvile frå skjermen og å verdsetja dei små stundene der me er heilt til stades i verda rundt oss. I Norge, som elles i verda, er det stadig viktigare å ha ein open samtale om digitalavhengigheit og finna måtar å bruka teknologi på ein sunn og positiv måte. Det kjennest som om dette først og fremst gjeld ungdommen.
