Formannskapets budsjettseminar: Mindre delfiakake, meir grovbrød

Fleirtalspartia Ap, KrF, Venstre og SV meiner barnehagepris-kutta i Suldal blir smør på billeg-flesk etter at også regjeringa i fjor halverte. Dei vil heller bruka pengane til å oppretta ein fast helsesjukepleiar ved Sand skule, eit tiltak også Sp har på si liste, og som det er tverrpolitiske semje om.

Suldalsbudsjettet: Struktur-øksa ligg på slipesteinen

Frå kraftlandsbyar til arbeidskvalifisering

Det er langt frå det einaste budsjett-grepet fleirtalspartia har tenkt på, men i all hovudsak siktar dei på å flytta pengar i staden for å bruka friske midlar. Med vindkraftplanar som ikkje akkurat har vind i segla, vil dei også omdirigera pengane som er sett av til arbeid med såkalla «berekraftige kraftlandsbyar» inn mot arbeidet med å kvalifisera flyktningane til arbeid. Eit tiltak også kommunedirektøren har føreslått pengar til.

Budsjett-bonanza på Hjelmeland

Varma opp til budsjett-kamp: – Tunet er inga kommunal oppgåve

Handslag til førstegangskjøparar

Fleirtalskameratane lanserer også eit heilt nytt tiltak som skal vera eit skulderklapp til førstegangskjøparar av bustader. 900 000 kroner årleg til ei ordning der innbyggjarar kan få opp til 50 000 kroner årleg i støtte i sju år for nybygging eller renovering av bustad. Dette blir finansiert av nedtrekk i den omfattande satsinga på ein heilskapleg bustadstrategi fleirtalet initierte i fjor, samt at fleirtalet også meiner det skal budsjetterast med høgare inntekter frå Havbruksfondet og meir utbytte frå Haugaland kraft i åra som kjem.

Riksveg 13 og Ryfylke Næringshage

Storplanen for riksveg 13 mellom Solbakk-Håra er også føreslått tatt ut. Til det var det sett av 300 000 kroner neste år, blant anna til lobbyverksemd. Lindseth forklarte at han oppfattar at vegvesenet nå signaliserer at dei har fokus på heilskapleg arbeid for strekninga, og dermed meiner fleirtalskonstellasjonen at tiltaket ikkje er naudsynt. I staden føreslår dei at det blir sett av ein halv million kroner neste år for å begynna arbeidet med reguleringsplan for vegstrekket Kolbeinstveit-Helganes og for å få ein tippplass til tunnelmasse i øvre Suldal.

Fleirtalspartia har også lyst til å ta den strategiske næringssatsinga kommunen i dag kjøper hjå Ryfylke Næringshage (850 000 kroner) ut derfrå og gjera den til ei søkbar prosjektbasert ordning.

Utfordrar skattkammeret Suldal på ute-standarden i skulen

Oppdaga ukjente skule-millionar

Uteområda ved skulane og tilstanden der uroar dei folkevalde tverrpolitisk. Alle leirar kom måndag med forslag om å setja av ein pott der foreldreutval skal kunna søkja pengar til opprusting og innkjøp av leikeapparat på uteområda rundt skulane. Overraskinga blei ikkje lita då kommunedirektøren kunne opplysa at einingane har mindreforbruket sitt ståande på fond, totalt skal det for alle einingane finnast rundt 20 millionar kroner i ubrukte midlar. Politikarane konstaterte kjapt at det er liten vits i setja av pengar om dei alt finst. Ordførar Mads Drange var ganske tydeleg på at tala må på bordet og at ein ikkje kan ha gåande ein praksis der det ligg pengar i systemet som ikkje politikarane veit om. Kommunedirektøren slo fast at administrasjonen har føreslått å avvikla praksisen, men at kommunestyret har oppretthalde den.

Budsjettdisiplinen

Forslaga som så langt er på bordet er altså framleis litt i støypeskeia, men eitt av hovudtrekka som avteiknar seg er at fleirtalspartia i hovudsak er med på kommunedirektørens kuttforslag i møte med ei økonomiframtid der Suldal må strama livreima og hovudsakleg finansierer sine nye forslag med å omprioritera.

Senterpartiet har både i levekårsutvalet og LMT-utvalet alt gitt beskjed om at dei har liten sans for ein del av administrasjonens kuttforslag som dei meiner rammar grendene.

Senterpartiet vil droppa fleire føreslåtte kutt

Også Senterpartiet omdisponerer, men vil i tillegg bruka friske pengar. Som fleirtalspartia vil dei ta frå kraftlandsby-finansieringa, men dei vil også droppa kjøp av Velaskaret og ta ut pengane som ligg inne til riving av Tunet. Men dei vil også bruka fleire av dei ekstra statlege millionane kommunane fekk i statlege overføringar i haust. Senterpartiet vil, som fleirtalet, vidareføra helsesjukepleiar ved Sand skule, men vil også droppa det føreslåtte kuttet i tilskot til private vegar, kommunal brøyting av private vegar, samt at dei vil behalda brøytinga av Blåsjøvegen. Dei vil også behalda venterom og toalett på Vanvik kai, droppa forslaget om å selja Vanvik oppvekstsenter og gjera overgangspersonell mellom skule og barnehage til ei varig løysing.

Vil ha innflyttar-teneste

Senterpartiet tenkjer også nytt, blant dei nye forslaga dei meiner kan skapa meir liv og aktivitet i Suldal, er eit prosjekt for å formidla landbrukseigedomar som treng nye eigarar. Eitt anna er å få ei sak på ei mogleg innflyttar-teneste der kommunen i samarbeid med relevante aktørar og organisasjonar skal arbeida for å behalda fleire av dei som flyttar hit, men som statistikken viser flyttar vidare.

Det er også klart at det er tverrpolitisk semje om å støtta søknaden knytt til arbeidet i Prestavikjo og å ta grep for å få inn meir inntekter frå attraktive bubilparkeringsplassar.

Under følgjer ein del mindre eller pengelause nye forslag partia sette fram måndag

Ap/KrF/Venstre/SV

*Reparasjon av steinmuren ved kyrkja på Suldalsosen (200 000 kroner neste år)

*Gjennomgang av form og innhald i velkomstpakkane til nye suldøler i samarbeid med grendeutvala

*Suldal skal melda seg inn i: Energihovudstaden Stavanger, bli del av Stavangerregionens Europakontor (25 000 kroner) og Transparency International Norge

*Suldal skal avhalda ein kraftkonferanse med sentrale beslutningstakarar og aktørar og der rammevilkår, politikk, skatt etc. er tema

* Vurdera om dagens Sentrumsleiar-funksjon skal bli reiselivssjef/arrangementsansvarleg

*Greia ut om også vikarar kan få søkja om etterutdanningsstipend

*Støtte til Liv på Nes sitt Views-prosjekt (300 000 kroner)

Draumen på Nesflaten er ikkje daud

Senterpartiet

*Oppretthalda støtte til Ryfylkemuseet som er føreslått kutta (100 000 kroner)

*Barnehageskyss for Vanvik, midlertidig løysing for familie

*Starta arbeid med å betra parkeringstilhøva i Jelsavågen

*Tilskot til revmatikarlaget for å dekkja underskot for 2024

*Ungdomstaxi (100 000 kroner kvart år i perioden)

*Erfjord båtforeining, ny kai (500 000 kroner neste år)

I morgon skal altså kvalitetssikra forslag komma på bordet for endeleg votering i formannskapet, og innstillinga derfrå skal i desember til kommunestyret, som har siste ord.

Skule-meldingar

Måndag gjekk debatten ganske så fritt rundt bordet. Høgre hadde ikkje eigne forslag dei lufta måndag, men representanten Sverre Underbakke serverte klåre meldingar, blant anna om framtidas skulestruktur. Mandatet til arbeidet med den står også på formannskapets agenda i morgon. Under følgjer litt av det som blei ytra under debatten måndag.

SAGT I DEBATTEN:

Det er sjeldan nokon går i tog for heilskapen. Kommunedirektør Karin Dokken Austvik innleidde til budsjettseminaret

Me har prøvd å vidareføra det kommunedirektøren har tenkt, det er behov for å ta ned driftsutgiftene. Olav Lindseth (V)

De har mange gode forslag Mange av dei har også me tenkt på. Men eg vil seia litt om prosess: Me blei bedne om å senda noko skriftleg i førekant og sende ei liste, men fekk aldri noko i retur. Det me ønskjer og forventar er at når me sender noko, får me noko i retur. Åshild Vetrhus (Sp)

Eg er styreleiar i Erfjord båtforening som har inne ein søknad og har også som privatperson søkt på ordningar med vegvedlikehald og brøyting som vil bli løfta her. Er eg ugild? Øyvind Tveitane Lovra (Sp)

I dag er det seminar og ingen formelle vedtak blir fatta. Ein kan jo kanskje tenkja seg om rundt korleis ein ordlegg seg, at ein ikkje framsnakkar og løftar saker der ein tenkjer ein vil bli ugild i når saka formelt skal bli behandla. Ordførar Mads Drange svarer Tveitane Lovra.

Det er føreslått å kutt for Ryfylkemuseet, det er hårreisande. Lølandmarkeringa gjekk i fem år, dessverre blei det ikkje noko senter, men arbeidet med barn og unge har dei halde fram med. Det er frykteleg dårleg forslag å kutta i tilskota øyrmerkt barn og unge. Åshild Vetrhus (Sp)

Me føreslår å kutta 100 000 kroner til Ryfylkemuseet, som er langt mindre enn dei tre prosenta me tar overalt elles. Øyremerkte midlar til barn og unge har ikkje blitt rapporterte på over fleire år. Kommunedirektør Karin Dokken Austvik

Me støttar å ta ut Uten en tråd. Øyvind Lovra Tveitane (Sp) om administrasjonens forslag om å støtta innspelinga av filmen ved same namn

Underskot til revmatikarlaget er inga budsjettsak, det må de ta ein annan stad. Kommunedirektør Karin Dokken Austvik

Me har finansiert med kutt i barnehage-subsidieringa og kutt i drift, Senterpartiet brukar dei ekstra millionane me fekk frå staten. Det er krevjande tenkjer eg. Ordførar Mads Drange om helsesjukepleiarstillinga på Sand alle ønskjer seg.

Det var vel derfor me fekk dei pengane. Me brukar ikkje meir enn 1, 6 millionar av dei tre friske millionane me fekk til drift. Me tenkjer at me har budsjettdisiplin når me brukar halvparten av det ekstra me fekk frå regjeringa for å gjera livet enklare for folk. Øyvind Tveitane Lovra (Sp)

Eg er ikkje med på å kjøpa Tunet! Sverre Underbakke (H)

Det er notert! Ordførar Mads Drange

Me har alt å tena på å få ukrainarane arbeidsføre. Kari Vaage Gjuvsland (Ap)

Me synest det er uheldig å trekkja tilbake noko etter eit halvt år. Barnefamiliar treng me, naboen vår, Hjelmeland har gjort barnehagen gratis. Me gjorde det veldig billig som eit trekkplaster. Øyvind Tveitane Lovra (Sp)

Me hadde ein runde på bortkasta struktur-sak. Det hjelper ikkje kva me gjer, me får ikkje lærarkompetanse. Skal me få noko til, må kvar grend ha eit oppvekstsenter frå 1.-3. klasse og så må dei eldre barna få tilbod i Erfjord, på Sand og Suldalsosen. Me kan ikkje lova skule på Marvik. Sverre Underbakke (H)

Då har du starta den debatten! Ordførar Mads Drange

Barnehagen har blitt dobbelt så billeg som me tenkte. Kari Vaage Gjuvsland (Ap) om fjorårets vedtak om halvering der regjeringa etterpå også halverte prisen

Eg er med på å ta vekk den halve av den halve. Det ønskjer me å gi barn og unge tilbake i den andre enden. Det er viktigare å helsesjukepleiar på ungdomskulen på Sand enn at folk skal betala halv av halv barnehagepris. Torbjørn Indrebø (KrF)

Å auka drifta utan å kutta ein stad, er ikkje ansvarleg. Ordførar Mads Drange

Det er ikkje tid for å trekkja noko vekk frå næringshagen, eg går ikkje for det forslaget. Me er avhengige av at folk bur her, betre det enn at konsulentane frå byen kjem inn. Sverre Underbakke (H) om forslaget om ta vekk næringsutviklingsmidlar frå næringshagen

Eg blir litt forvirra over alle konferansane. Åshild Vetrhus (Sp)

Av alle konferansar eg ville vurdert å få hit, er kraft den. Ideen er god, køyr på. Sverre Underbakke (H)

Det er ein tanke som ikkje heilt har sprunge ut som ei svær rose. Men me ser at lysa rundt om på mange gardar har slukna. Øyvind Tveitane Lovra (Sp) til Torbjørn Indrebø som ville vita meir om prosjekt formidling av landbrukseigedomar

Det må jo brøytast rundt om sjølv om det er problemer med brøytinga på Sand. Men me kan vera med å diskutera sjølvkosten i ordninga. Øyvind Tveitane Lovra (Sp)

Eg er tittgjengd på Hylsstronda. Der er dei misnøgde med at kommunedirektøren føreslår sal av oppvekstsenteret før golvene er kalde. Øyvind Tveitane Lovra (Sp)

Me kan godt ta ut forslaget frå kommunedirektøren, men då må det i løpet av 2025 komma eit initiativ frå grenda om kva dei vil bruka bygget til. Ordførar Mads Drange om oppvekstsenteret i Vanvik

Det støttar eg 115, 2 prosent! Kva gjer kommunen om det plutseleg kjem tre babyar rekande inn fjorden? Åshild Vetrhus (Sp)