Storstova til Statnett tar form

North Sea Link i Suldal:

Eiadalen ovanom den vesle suldalsgrenda Kvilldal er som ei yrande maurtue for tida. Rundt 125 personar arbeider tolv timar kvar dag med å gjera den gigantiske likerettarstasjonen til Englandskabelen ferdig. Den nye kraftkabelen mellom dei to landa er eit samarbeidsprosjekt mellom Statnett og deira britiske søsterselskap National Grid.

Total pris vil liggja på om lag 16 milliardar norske kroner, fordelt på dei to selskapa.
Arbeidet som går føre seg i Suldal, kostar rundt 2,6 milliardar kroner.

Likerettarstasjonen i Kvilldal
Likerettarstasjonen i Kvilldal blir også omtala som ein konverter-stasjon. Føremålet med stasjonen er å omforma likestraum (som er måten straumen blir sendt gjennom kabelen på) til vekselstraum, før den blir sendt ut på straumnettet i Norge. Skulle straumen blitt sendt som vekselstraum gjennom kabelen, ville det ikkje vore spenning nok til å driva stort meir enn ei lommelykt i England.
Hovudentreprenør er ABB. Underentreprenørar er mellom andre Kruse Smith (byggjearbeid), Vassbakk og Stol (grunnarbeid) og Ruukki (stålarbeid)

I full sving
Då Suldalsposten besøkte Kvilldal i vår, var det berre ei enorm grusslette i Eiadalen. Nå ragar høge betongveggar opp i lufta, heisekranane er i konstant rørsle, og i ein stupbratt klippevegg heng fjellsikringsfolk i selar.
Nede på bakken er det stadig trafikk av lastebilar, gravemaskinar og andre tunge køyretøy. Ikkje rart då at ein har merkt eigne gågater med sperreband. For med så mange folk frå ulike firma i sving, må ein tenkja tryggleik, understrekar prosjektleiar Oddbjørn Strand og byggjeleiar Magne Vestvik.
Dei to fortel at Statnett brukar mykje tid på å kontrollera at selskapa som arbeidar for dei har gode system for å jobba sikkert. Viss ikkje, får dei opplæring.

Tre betongbilar i timen
Nordmenn er i fleirtal blant anleggsarbeidarane, men det finst også ein del arbeidsfolk frå Finland, Polen og Litauen.
Ifølgje HMS-koordinator Pål Venås, har det ikkje vore alvorlege personskadar så langt i prosjektet.
Oddbjørn Strand og Magne Vestvik viser Suldalsposten rundt ein småkald dag i desember. Sjølv om gradestokken viser nokre kuldegrader, går støypinga av rassikringsveggen som planlagt. Tre betongbilar i timen kjem til Eiadalen for å mata glidestøypen med råvarer. Rasveggen skal bli ti meter høg. Støypearbeidet går døgnet rundt, og ein slik vegg er ferdig på ei lita veke, forklarer Strand og Vestvik.
I Blyth, der kabelen skal komma i land på englandssida, byggjer dei ein tilsvarande likerettarstasjon, og arbeidet der er komme om lag like langt som i Kvilldal.

Trongt og rasfarleg
Men i England har ei ei romsleg tomt å boltra seg på og treng ikkje å sikra seg mot stein og snøras, fortel dei to Statnett-karane. Sjølv om viddene kan verka store i Eiadalen, er tomta eigentleg ganske trong, der ho ligg omkransa av stupbratte fjell på to sider, påpeiker dei. På grunn av rasfaren kan ingen arbeidarar bu i brakkeriggar i Eiadalen heile døgnet. Brakkene her blir brukte til kontor, møte- og pauserom.
– Arbeidarane søv ulike stader i kommunen. Somme bur i brakker nede i Kvilldal, ved Lindum, andre er innkvarterte privat eller hjå reiselivsaktørar, fortel Oddbjørn Strand.
I tillegg til stasjonen som skal gjera likestraum til vekselstraum etter transporten i kabel under sjøbotnen (sjå faktaboks), blir det også bygd eit administrasjonsbygg. Dette skal, mellom anna, husa kontorplassar og lager.

Fjernstyrt anlegg
–Det kjem ikkje til å arbeida folk i Eiadalen når kabelen blir sett i drift, men det vil regelmessig vera folk innom for vedlikehald, fortel Strand.
Stasjonen vil bli styrt frå eit av Statnett sine regionale senter.
Likerettarstasjon har ei grunnflate som tilsvarar nærare to fotballbanar. Bygget er 20 meter høgt og skal, etter kvart, husa sju transformatorar som kvar veg 200 tonn. Sjaktene til transformatorane er ferdig støypte. Det er seks transformatorar som skal vera i drift, den sjuande er ein reservetransformator.
Utanfor likerettarstasjonen og administrasjonsbygget vil det komma ein del master. Neste sommar vil utstyret som skal inn i bygningane komma på plass. Etter 2019 blir det rolegare i Kvilldal.
Statnett har lagt vekt på å ha god dialog med innbyggjarane i bygda både før og under anleggsarbeidet.

Open dag
– Me har hatt eit par folkemøte og har fått tilbakemeldingar på at me har vore flinke til å informera. Mellom anna tok me initiativ til å setja ned fartsgrensa gjennom bygda til 40 kilometer i timen. Me har også sett krav om godt vintervedlikehaldne vegar av omsyn til all biltrafikken inn til Eiadalen, fortel Oddbjørn Strand.
Når det lir på, ønskjer Statnett å invitera folk i Suldal til ein open dag slik at alle får sjå det som blir bygd i Eiadalen.

– Eg føler bygda er blitt tatt på alvor
Torhild Vaarvik Øystad frå Kvilldal bur kloss i vegen der over hundre arbeidsfolk og tungtransport kjører på veg til og frå stasjonsbygginga i Eiadalen.
Ho føler anleggsperioden har gått greit til denne tid. Hennar inntrykk er at også sambygdingane jamt over er nøgde.
– Me har ei lukka innbyggargruppe på Facebook, og eg har ikkje registrert noko større misnøye der, seier bonden, som også har rolla som bygdas kontaktperson til Statnett.
Ønske og innspel frå innbyggarane er blitt tekne på alvor av utbyggar, seier ho.

Nedsett fartsgrense
Vaarvik Øystad er mellom anna godt nøgd med at fartsgrensa blei sett ned frå 80 til 40 kilometer i timen. Statnett tok også initiativ til at skulebarna skal hentast heime i tuna i periodar med stor anleggstrafikk.
– Morgon og kveld er det biltrafikk som i ein liten by her, men folk køyrer fint. Og nå om vinteren blir det strøydd og salta som aldri før. Det gjer det trygt å køyra, men bilane blir jo frykteleg skitne, seier ho med eit smil.
Sjølv er ho ein del ute og køyrer med hest på vegen. Dei fleste er flinke til å halda avstand til dyra, men Torhild tykkjer dei norske sjåførane er flinkare til å halde høveleg avstand til henne og hesten, enn dei utanlandske.

Heidi Hjorteland Wigestrand

Zoom Førre Neste