Mellom linjene med Nøstbakken

Ein bokprat med Ole Jørgen Nøstbakken (38 år) må jo skje på biblioteket. Å møta naturfaglæraren mellom hyllene der, er som å treffa ein unge i godtebutikken laurdag føremiddag. Han har litt vanskeleg for å riva blikket vekk frå godsakene som står alfabetisk, tett i tett, men blir fort ivrig når han skal forklara kvifor nettopp biblioteket er ein av favorittplassane hans og om alle godbitane som er å finna der.

Han smiler lurt frå den svarte skinnstolen, på heimebane, framfor alle bokryggane og startar:
– Det blir jo eindel bøker, eg les innimellom når eg har tid. Prioritering; det er det det handlar om! Eg ser veldig lite TV, til dømes. Når andre set seg ned for å sjå ein film, set eg meg ned med ei bok. Og det går jo fint å lesa litt når ein lagar mat også, mens potetene koker.

Suldalsposten sine lesarar kjenner Ole Jørgen Nøstbakken som bokmeldar og helgevakt i avisa. Han underviser i matte, naturfag, samfunnsfag og KRLE på ungdomsskulen på Sand, er aktiv i bedehusmiljøet i Erfjord, ivrig med fotoapparat på tur, er dagleg leverandør av poesi på Twitter og bloggar jamleg. I tillegg er han småbarnsfar til tre, og sist men ikkje minst, ektemann til Nina som er minst like glad i bøker som han.
Bokormens leseliste på bloggen viser 100 leste bøker i fjor, og året før kunne han notera 125 leste bøker på lista.

– Har du funne den 25. timen?
– Ha, ha, nei, det er nok interessa det går på. Hobbyen min er å lesa og å skriva. Eg skriv fordi eg synest det er kjekt, likar å finna dei gode formuleringane og finna flyten. Og det einaste som hjelper om ein skal bli flinkare til å skriva, det er jo å skriva.
Ein lesehest har eg alltid vore, og det trur eg nok eg har foreldra mine å takka for. Dei tok meg tidleg med på biblioteket. Før eg kunne lesa, gjekk det i bildebøker.
Han tenkjer tilbake til barndommens bibliotek i Balestrand.

– Eg hugsar endå den dagen eg fekk mitt eige lånekort. Det var stas!

– Bokmeldingane dine viser eitt stort spenn i sjangrar.
– Eg les det meste. Kva eg er mest glad i, er vanskeleg å seia. Kanskje historiske romanar? Er dei, i tillegg, baserte på faktiske hendingar, der eg kan læra noko og leva meg inn i universet, då er det utruleg kjekt å lesa. Men dikt, ungdomsbøker, noveller og faktabøker, kjem òg høgt på lista. Dystopiar likar eg veldig godt og fantasy som Harry Potter likar eg òg. Og ikkje minst realisme, der er jo Edvard Hoem ein meister. Nina og eg les ein del bøker saman også – altså me leser høgt for kvarandre. Det er òg fint.


– Er det noko du ikkje likar å lesa?
– Skrekkbøker les eg ikkje, og krimbøker les eg lite av. Jo Nesbø har eg faktisk ikkje lese noko av.

Korleis finn du fram til bøkene du vil lesa?
– Biblioteket. Eg er veldig glad i å gå på biblioteket. Gå langs hyllene og sjå på titlar, då kan ein fort komma over noko spennande. På alle plassane eg har budd, har eg blitt godt kjend med biblioteket. Når eg kjem til ein ny stad, er biblioteket alltid ein av dei første plassane eg søkjer til.

– Du skulle ikkje heller blitt bibliotekar?
Ole Jørgen ler, ser over bordet og rister på hovudet.
– Nei, det har eg faktisk aldri tenkt på. Det beste er jo å lesa bøkene og å snakka om dei etterpå. Sorteringsjobben trur eg ikkje eg hadde likt like godt. Eg stortrivst som lærar og er spesielt glad eg får undervisa i norskfaget. Det å lesa elevane sine tekstar og å lesa i lag med dei er fantastisk. Å få følgja ungdommane gjennom ungdomsskulen og sjå utviklinga deira gjennom faga, er fascinerande.

– Opplever du at ungdommen er glad i bøker?
– Lesegleda varierer veldig. Somme les mykje, andre det dei må og somme syt, slik har det vel alltid vore. Mange likar fantasy.
Han rettar seg i stolen, blir ivrig og lener seg over bordet.
– Dette er eg oppteken av! Mykje avheng av haldningane dei unge får med seg frå heimen. Sjølv om undersøkingar viser at elevar som kjem frå akademiske heimar gjer det betre på skulen, trur eg det har meir med haldningar å gjera. Elevar som ikkje har akademiske foreldre kan gjera det like bra som andre, om berre foreldra er bevisste på å presentera bøker som noko positivt og ikkje snakkar negativt om skule og læring. Mine foreldre er ikkje akademikarar, far min er snikkar, og dei har iallfall klart å formidla leseglede vidare til meg, seier han bestemt.

– Driv du med parallell-lesing?
– Ofte les eg fire-fem bøker på same tid, men i ulike sjangrar. Når bøkene er veldig ulike går det heilt greitt. Eg er oppteken av språk og blir veldig irritert om eg finn skrivefeil. Då legg eg boka vekk. Det gidder eg ikkje å lesa, altså! Det og banning. Blir det for mykje uroar det kommunikasjonen mellom meg og boka. Og om eg ikkje likar innhaldet i ei bok, kan eg godt setja den vekk etter 60 sider.

– Ein yndlingsforfattar?
– Heilt sidan militæret har eg vore glad i Edvard Hoem. Han har så godt språk. Conn Iggulden er eg òg begeistra for. Han er historikar og har skrive om Djengis Khan og Julius Cæsar, blant andre. Nå les eg ein serie han har skrive om rosekrigane. Han går djupt inn i historia og i epilogen skriv han om kva som er historie og kva som er fiksjon.

– Kva tips vil du gje dei som ikkje er så glade i å lesa?
– Det kan kanskje vera lurt å ikkje starta med dei tjukkaste bøkene. Prøv med å finn ut kva ein likar å sjå på film. Likar ein krim, er det lurt å starta med ein krimbok, er det fantasy, så finn ein slik bok. Du må leva deg inn i boka og sjå føre deg kva du les, klarer du ikkje det blir det tungt å lesa.

Ole Jørgen fortel om ei litt for full bokhylle heime på Stølane, og han prøver å ikkje handla for mange bøker. Romanar har han slutta å kjøpa. Nye bøker som får vera med heim, er dikt- og faktabøker.
– Bøker eg skal ha lenge, smiler bokormen. Han fortel om gleda over å gå forbi dei uleste bøkene heime i hylla og den gode kjensla over alle bøkene som ventar han.
Den sindige sogningen har god tid.
–Eg drøymer eg om ei lese-helg, der eg kan lesa heile helga, heile tida.

Før den tida kjem, blir det å venda boksidene over potet-gryta, og etter at ungane er i seng. For tida er det litteratur frå fjernare himmelstrøk som engasjerer.
– Eg prøvar å finna nye forfattarar frå Afrika og Asia. Når me les, får me litt meir vidsyn. Du veit, desse nett-trolla skulle ha lest mykje meir.
Han drar på smilebandet.
– Det er sikkert ein fordom, men eg tenkjer det kan henda dei ikkje har lese så mykje. Det er god vaksine å lesa om andre kulturar for å læra litt meir, sjå at folk i andre kulturar tenkjer og lever som oss, og at deira måte ikkje er mindre verd enn vår måte å leva på. Nett-trolla skulle lest meir bøker! Sjå at verda er annleis enn sitt eige lokalsamfunn.

Og til det er det berre å seia amen og takka for bokpraten. Bokormen gjer seg klar til heimturen til Erfjord, sjølvsagt med sekken tung av nye lesegleder.